Τελικά δυσκολεύομαι πολύ να δείξω κατανόηση για τις δημοφιλείς, διαδικτυακές, κοινωνικές πλατφόρμες τύπου My Space, Face Book και Akazoo. Μπορώ να καταλάβω πολύ καλά τα οφέλη που αποκομίζουν οι εταιρίες μέσα από την συγκομιδή δεδομένων, τη δυνατότητα να διαφημίσει κάποιος την υπηρεσία και το προϊόν του, μέχρι και την ανάγκη του Μεγάλου Αδελφού να μας φακελώσει όλους μπορώ να καταλάβω. Ο καθένας κοιτάει τα συμφέροντα του και θέλει να επεκτείνει τη σφαίρα της επιρροής του, και στη σήμερον ημέρα το δυνατότερο νόμισμα είναι οι πληροφορίες.
Αυτό που δε μπορώ όμως καθόλου να καταλάβω, είναι η αφέλεια που επιδυκνείουν κάποιοι χρήστες. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αφέλεια όσον αφορά τη προαναφερθείσα χρήση δεδομένων. Δεν αναφέρομαι καν στην ανικανότητα τους να αντιληφθούν τους ευνόητους κινδύνους που εγκυμονεί το να δημοσιεύουν το όνομα, το τηλέφωνο, τη γεωγραφική τους θέση και τις προσωπικές συνήθειές τους. Όχι, τα παραπάνω προϋποθέτουν ένα δείκτη ευφυΐας λίγο άνω του μετρίου, και αυτό δεν μπορεί να το απαιτεί κάποιος από όλο τον κόσμο.
Η αφέλεια στην οποία αναφέρομαι, είναι στον «επιτηδευμένο» τρόπο που μερικοί θεατρίνοι δομούν το προφίλ του, πείθοντας ακόμα και τον εαυτό του πως αυτό το κατασκεύασμα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της ύπαρξής του. Μια φωτογραφία (συνήθως ημίγυμνη, προκλητική και με ύφος ναζιάρικο ή επιμελώς προβληματισμένο) με τέλειο φωτισμό που επιδυκνείει το καλύτερο δυνατόν «προφίλ» σε ένα τέλειο τοπίο, μια σειρά από συνήθειες όπως η «ανάγνωση ποίησης» και η «συντήρηση έργων τέχνης». Αγαπημένοι συγγραφείς ο «Καζαντζάκης, ο Ντοστογιέφσκι, και ο Σαίξπηρ». Όσον αφορά το τι κάνει ο καθένας «τώρα», οι δραστηριότητες κυμαίνονται από το να βλέπει τι θέα από κάποιο ουρανοξύστη στη Νέα Υόρκη μέχρι το να ταξιδεύει με σακίδιο την Αφρική.
Και μένω και εγώ ο αφελής, να γυρεύω καθημερινά όλα αυτά τα πανέμορφα, καλλιεργημένα, ταξιδεμένα και με άποψη πλάσματα και το μόνο που βλέπω ως επί το πλείστον, είναι οι Νεοέλληνες με τις «Μερτσεντές» και τις «Καγιέν» στις καφετέριες να καυχιούνται για τη πρόσφατη κραιπάλη τους σε κάποιο παραλιακό μπουζουκομάγαζο, ή να πετάνε τα σκουπίδια τους στους δρόμους, και οι νεοελληνίδες με 3-4 στρώσεις μακιγιάζ, αψεγάδιαστη αμφίεση και ύφος βασιλικότερό του βασιλικού να κάνουν τα πάντα για να αποσπάσουν λίγη προσοχή με προσποιητή αδιαφορία από τον κάφρο στην καφετερία (πολλές φορές απλά και μόνο για να έχουν την ικανοποίηση να τον απορρίψουν επιδεικτικά για να γεμίσουν το κενό της ύπαρξής τους ), ο οποίος αν και ως επί το πλείστον βλάξ, έχει καταλάβει πως το μόνο που θέλει η συγκεκριμένη νεοελληνίδα, είναι η «Μερτσεντές» και η δυνατότητα να ανακοινώσει χαιρέκακα στις φίλες της, πως ο «δικός» της, την πήγε στη Μύκονο και «ήξερε και τον πορτιέρη του τάδε club».
Και έτσι, παραμένω με τη απορία του αν τελικά όλα αυτά τα υπέροχα ηλεκτρονικά πλάσματα κρύβονται κάπου, ή αν απλά έχει υπάρξει μεταξύ τους μία σιωπηλή συνεννόηση να προσποιηθούν πως ο ένας πιστεύει τον άλλον. Ίσως τελικά να είμαι εγώ ο αφελής που δεν έχω ακόμη καταφέρει να εισχωρήσω στη συνωμοσία!
Αυτό που δε μπορώ όμως καθόλου να καταλάβω, είναι η αφέλεια που επιδυκνείουν κάποιοι χρήστες. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αφέλεια όσον αφορά τη προαναφερθείσα χρήση δεδομένων. Δεν αναφέρομαι καν στην ανικανότητα τους να αντιληφθούν τους ευνόητους κινδύνους που εγκυμονεί το να δημοσιεύουν το όνομα, το τηλέφωνο, τη γεωγραφική τους θέση και τις προσωπικές συνήθειές τους. Όχι, τα παραπάνω προϋποθέτουν ένα δείκτη ευφυΐας λίγο άνω του μετρίου, και αυτό δεν μπορεί να το απαιτεί κάποιος από όλο τον κόσμο.
Η αφέλεια στην οποία αναφέρομαι, είναι στον «επιτηδευμένο» τρόπο που μερικοί θεατρίνοι δομούν το προφίλ του, πείθοντας ακόμα και τον εαυτό του πως αυτό το κατασκεύασμα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της ύπαρξής του. Μια φωτογραφία (συνήθως ημίγυμνη, προκλητική και με ύφος ναζιάρικο ή επιμελώς προβληματισμένο) με τέλειο φωτισμό που επιδυκνείει το καλύτερο δυνατόν «προφίλ» σε ένα τέλειο τοπίο, μια σειρά από συνήθειες όπως η «ανάγνωση ποίησης» και η «συντήρηση έργων τέχνης». Αγαπημένοι συγγραφείς ο «Καζαντζάκης, ο Ντοστογιέφσκι, και ο Σαίξπηρ». Όσον αφορά το τι κάνει ο καθένας «τώρα», οι δραστηριότητες κυμαίνονται από το να βλέπει τι θέα από κάποιο ουρανοξύστη στη Νέα Υόρκη μέχρι το να ταξιδεύει με σακίδιο την Αφρική.
Και μένω και εγώ ο αφελής, να γυρεύω καθημερινά όλα αυτά τα πανέμορφα, καλλιεργημένα, ταξιδεμένα και με άποψη πλάσματα και το μόνο που βλέπω ως επί το πλείστον, είναι οι Νεοέλληνες με τις «Μερτσεντές» και τις «Καγιέν» στις καφετέριες να καυχιούνται για τη πρόσφατη κραιπάλη τους σε κάποιο παραλιακό μπουζουκομάγαζο, ή να πετάνε τα σκουπίδια τους στους δρόμους, και οι νεοελληνίδες με 3-4 στρώσεις μακιγιάζ, αψεγάδιαστη αμφίεση και ύφος βασιλικότερό του βασιλικού να κάνουν τα πάντα για να αποσπάσουν λίγη προσοχή με προσποιητή αδιαφορία από τον κάφρο στην καφετερία (πολλές φορές απλά και μόνο για να έχουν την ικανοποίηση να τον απορρίψουν επιδεικτικά για να γεμίσουν το κενό της ύπαρξής τους ), ο οποίος αν και ως επί το πλείστον βλάξ, έχει καταλάβει πως το μόνο που θέλει η συγκεκριμένη νεοελληνίδα, είναι η «Μερτσεντές» και η δυνατότητα να ανακοινώσει χαιρέκακα στις φίλες της, πως ο «δικός» της, την πήγε στη Μύκονο και «ήξερε και τον πορτιέρη του τάδε club».
Και έτσι, παραμένω με τη απορία του αν τελικά όλα αυτά τα υπέροχα ηλεκτρονικά πλάσματα κρύβονται κάπου, ή αν απλά έχει υπάρξει μεταξύ τους μία σιωπηλή συνεννόηση να προσποιηθούν πως ο ένας πιστεύει τον άλλον. Ίσως τελικά να είμαι εγώ ο αφελής που δεν έχω ακόμη καταφέρει να εισχωρήσω στη συνωμοσία!
Βασίλης Αντωνάς
(Εφημερίδα Κηφισιά 2008)
1 σχόλιο:
Δεν τίθεται θέμα αφέλειας που δεν εισχωρεί κανείς στη "συνομωσία".
Καταρχήν, έχοντας υπάρξει και εγώ μέλος (όχι πια - επανατοποθέτησα το ενδιαφέρον μου στο ίντερνετ κυρίως στη συλλογή πληροφοριών είτε για σπουδαστικούς/ επαγγελματικούς σκοπούς, είτε για ψυχαγωγικούς π.χ. να μάθω πότε θα κυκλοφορήσει κάποιο άλμπουμ) σε κάποια τέτοια διαδικτυακή πλατφόρμα, συνειδητοποίησα πόσο αναγκαία έχει γίνει στις μέρες μας η συνειδητοποίηση της φύσης ενός δικαιώματος και η κατά συνέπεια άσκηση ή μη άσκησή του. Αναφέρομαι στα προσωπικά δεδομένα για τα οποία πολλές φορές έχουν πραγματοποιηθεί αμφιλεγόμενες συζητήσεις αλλά και αντιδράσεις όσον αφορά την προστασία τους.
Πρακτικά, κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να διαφυλάσσει τα προσωπικά του εκείνα δεδομένα τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν αντικείμενο παρατήρησης (το λέω κομψά), συλλογής ή και οποιασδήποτε άλλης ενέργειας που ειλικρινά δεν μπορώ να φανταστώ. Η διαφύλαξη αυτή έγκειται τουλάχιστον στην μη έκθεσή τους σε βάσεις δεδομένων οι οποίες εν πρώτοις εξυπηρετούν επικοινωνιακούς ή άλλους παρόμοιους σκοπούς. Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Σε δεύτερο πλάνο, κάποιος-α που φτιάχνει ένα προφίλ στο myspace, για παράδειγμα, και το φορτώνει με στοιχεία υπέρμετρης κουλτούρας ή μοναδικής εξωτερικής "ομορφιάς", οδηγείται σε αυτή την πράξη κινούμενος από κίνητρα τα οποία σίγουρα γεννούν αρκετά ερωτηματικά.
Μήπως φταίει άραγε το γεγονός ότι στην αναζήτηση συντρόφου (που ενδεχομένως είναι ένας λόγος για τον οποίο και έγιναν μέλη στην πλατφόρμα) επικρατεί "μεγάλος ανταγωνισμός" και το μόνο που προσπαθεί να κάνει το μέλος είναι να "εντυπωσιάσει" όσο μπορεί περισσότερο; Κι αν ναι, πόσο αφελής είναι αυτος που ανταποκρίνεται σε τέτοιου είδους καλέσματα;
Πέρα από αυτά, σε πολλές περιπτώσεις τα προφίλ σκιαγραφούν χαρακτήρες ή εμφανίσεις που απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Το μέλος, συνειδητά "χτίζει" μόνο του το προφίλ του, γιατί όμως έχει την ανάγκη να παρουσιάσει κάτι ψεύτικο, κάτι που στην ουσία δεν είναι; Μήπως παρουσιάζει κάτι που θα ήθελε να είναι ή μήπως υπάρχει περίπτωση και να παρουσιάζει κάτι που δεν θα ήθελε με τίποτα να είναι (βλέπε "διαβάζω Ντοστογιέφσκι" ενώ στην ουσία βαριέμαι και να μάθω τι ήταν αυτός ο άνθρωπος), αλλά σε τελική ανάλυσει αυτό "πουλάει";
Μέσα σε αυτή τη διαδικασία, εύλογο μου ακούγεται το γεγονός ότι παρακάμπτεται από τον ίδιο το χρήστη μια στοιχειώδης ευσυνειδησία για τα προσωπικά του δεδομένα. Διότι μπορεί να αναφέρει ότι έχει π.χ. ύψος δύο μέτρα ενώ είναι 1.70 (το πρόβλημα είναι το ψέμα και όχι το ύψος) αλλά ταυτόχρονα να δίνει τηλέφωνα, διευθύνσεις κ.λπ. τα οποία είναι αληθινότατα.
Νομίζω πως οι συνειδητοποιημένοι σε τέτοια θέματα άνθρωποι, οι καλά ενημερωμένοι και υπέυθυνοι, νιώθουν ένα αίσθημα απαξίωσης για εκείνους που έχουν επιπόλαια διαδικτυακή συμπεριφορά, και ένα αίσθημα μοναξιάς ή και λύπης που όλοι εκείνοι είναι ενδεχομένως αυτοί που γεμίζουν τα "μπουζουκομάγαζα" και παρκάρουν το αυτοκίνητό τους σε ένα δημόσιο χωρικό εμβαδόν που μοιάζουν να το θεωρούν ως το προσωπικό τους αεροδρόμιο...
Δημοσίευση σχολίου