Κουκλοθέατρο

Τελικά είμαστε αδύναμοι…θύματα του ίδιου μας του εαυτού, έρμαια των κατασκευών μας και καταδικασμένοι να υπακούμε την καταστροφικότητά μας. Δεν εξηγείται αλλιώς αυτή η επανειλημμένη συμμετοχή μας σε πράξεις των οποίων την αρνητική κατάληξη πάντα γνωρίζουμε και από τις οποίες ποτέ δεν μπορούμε να αποδράσουμε. Σαν θεατρίνοι στο ίδιο έργο, σαν πεταλούδες πάνω στο φως…σαν μαριονέτες σε σάπιο σπάγκο. Σκέψου…καθημερινά…πόσες φορές ξεκινάς την ίδια κουβέντα…πόσες φορές διαμαρτύρεσαι για την ίδια αδικία…πόσες φορές πληγώνεις τον ίδιο άνθρωπο…πόσες φορές σε πληγώνει αυτός; Κωμικοτραγικό φαντάζει. Αν μαγικά μπορούσες να παρατήσεις το κουφάρι σου και από μια γωνιά να το θωρούσες να ταλαντεύεται σαν τον Καραγκιόζη, στοίχημα πάω θα μπορούσες μέχρι και την τελευταία συλλαβή σου να μαντέψεις. Και απελπισμένος θα πάσχιζες να σε σταματήσεις, να βάλεις τέρμα στην απαγγελία σου…μα όσες φορές και να τη γυρίσεις αυτή τη σκηνή, πάντα το ίδιο τέλος έχει. Τόσο δύσπιστος είσαι πια; Θα σου πει πως άργησες και δε σε νοιάζει τίποτα παρά ο εαυτός σου θα της πεις πως έχεις βαρεθεί τη γκρίνια της θα σου πει πως είσαι αναίσθητος θα της πεις πως κανείς δε την αντέχει πια, θα σου πει, και θα της πεις, και θα σου πει…αφού το ξέρεις το σενάριο απ’ έξω και ανακατωτά. Τι βασανίζεσαι; Μέχρι και τις δικές της τις αράδες έχεις μάθει. Και την άλλη μέρα θα σου πει να φέρεις το παιδί και θα της πεις πως δεν προλαβαίνεις και θα σου πει πως τα κάνει όλα αυτή και θα της πεις…θαρρείς πως επειδή τα λόγια αλλάζουν αλλάζει τίποτα άλλο; Πάντα το ίδιο πράγμα σε ρωτά…αν την αγαπάς ακόμα…αν την αγάπησες ποτέ, γιατί εκείνη πια δεν το θυμάται…σάμπως το θυμάσαι εσύ;

Βασίλης Αντωνάς

Εφημερίδα Κηφισιά 2008

Σφετεριστές μιας Άλλης Εποχής

Βρέθηκα χθες βράδυ μετά από πολύ καιρό σε ένα από τα πολλά κέντρα διασκεδάσεως της πρωτεύουσας για να ακούσω δύο σημαντικές Ελληνίδες ερμηνεύτριες, την Ελευθερία Αρβανιτάκη και τη Δήμητρα Γαλάνη. Ευτυχώς ή δυστυχώς το μικρόβιο του παρατηρητή της ανθρώπινης συμπεριφοράς με συντροφεύει παντού και έτσι δεν μπόρεσα να μην ξεχωρίσω το πάθος και τον ενθουσιασμό που επιφέρουν τα ακούσματα παλιών δημιουργών, όπως ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Άκης Πάνου και ο Βασίλης Τσιτσάνης. Δυνατό συναίσθημα επικρατούσε και στη μελοποιημένη ποίηση του Καρυωτάκη και του Ελύτη, και αυτό με έκανε να αναρωτηθώ αν η ψυχή του Έλληνα τελικά νοσταλγεί. Και δε νοιώθω την ανάγκη να αποσαφηνίσω τί είναι αυτό για το οποίο νοσταλγεί, μια και η σύνθεση της λέξης νοσταλγία (νόστος εστί επιστροφή στη ρίζα και άλγος εστί πόνος) πιστεύω υπερκαλύπτει τυχόν ερωτηματικά ως προς τη φύση της αναζήτησής μας.

Χωρίς να επιθυμώ να ακουστώ σαν ένας οπισθοδρομικός και ανικανοποίητος δεινόσαυρος και χωρίς να ακυρώνω την ψευδαίσθηση του ανθρώπου που πάντα υπαγορεύει πως το παρελθόν και το μέλλον πάντα ήταν και θα είναι καλύτερα από το παρόν, η αποχαύνωση και η «προβατοποίηση» της σημερινής Ελληνικής κοινωνίας, έχει φτάσει πλέον σε σημείο ανησυχητικό. Ένα μέλος της χθεσινής παρέας εύστοχα παρατήρησε, «Παθιαζόμαστε με τα παθήματα, τα επιτεύγματα και τις ιστορίες των πατεράδων μας». Αυτό το σχόλιο μου έδωσε και το έναυσμα για το σημερινό άρθρο, αλλά και με προσκάλεσε να αναλογιστώ και να αξιολογήσω την πορεία του έθνους μας τα τελευταία χρόνια. Με θλίψη διαπίστωσα πως το κύμα της παγκοσμιοποίησης μας έχει αφήσει ακυβέρνητα θηράματα στις ορέξεις του εκάστοτε δυνατού ρυθμιστή. Ως αποτέλεσμα έχουμε καταφέρει να αποτύχουμε στο να αναπτύξουμε και να εξελίξουμε μια εθνική ταυτότητα δυναμική και άξια να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.

Αυτό όμως το οποίο έχουμε αφομοιώσει ευλαβικά και με ακρίβεια είναι η Δυτική πολιτική ορθότητα· ή μάλλον, για να είμαι πιο ακριβής, μερικές από τις πολλές και λιγότερο αποτελεσματικές μορφές της. Ως εκ τούτου, συγκαλύπτουμε τη δειλία να υπερασπιστούμε την Ελλάδα πίσω από την πολιτικά ορθή έννοια της παγκόσμιας ειρήνης· κρύβουμε την ανικανότητα να αναλάβουμε τις προσωπικές μας ευθύνες πίσω από πολιτικά ορθές έννοιες όπως ο φεμινισμός, η ισότητα, και η ελευθερία· κρύβουμε την τεμπελιά μας πίσω από την πολιτικά ορθή έννοια της απεργίας· κρύβουμε την ανικανότητά μας να παρέμβουμε, να ενεργοποιηθούμε και να αλλάξουμε την πορεία ολέθρου που διαγράφεται πίσω από την κενή και άτοπη διαμαρτυρία μας, την αντιπολίτευσή μας, που έχουμε αναγάγει πλέον σε επιστήμη.

Και έτσι, δικαιωμένοι από την πολιτική ορθότητα, περήφανοι για τη διαμαρτυρία μας και ασφαλείς –έστω και προσωρινά– από τους ενδοψυχικούς και πραγματικούς εχθρούς μας, ασπαζόμαστε το νεοφιλελευθερισμό της Δύσης (αλλά όχι και την παραγωγικότητα ή δημιουργικότητά της) και μαζευόμαστε τα βραδιά τραγουδώντας άσματα μιας άλλης εποχής.

Βασίλης Αντωνάς

Εφημερίδα Κηφισιά 2008

Υποχονδρίαση και (Εθνική) Ασφάλεια

Τα γεγονότα που βρίσκονται σε εξέλιξη γύρω από τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια και η διεθνής και καμιά φορά εσωτερική αντίδραση, μου θυμίζουν έντονα περιπτώσεις άπειρων ή επιτηδείων συναδέλφων «ψυχοθεραπευτών.» Πολλές φορές οι πελάτες μας παραπονιούνται έντονα για σωματικούς πόνους, αδιαθεσίες, πονοκεφάλους και άλλα συμπτώματα. Στην προσπάθεια να μη χάσουν τον πελάτη και να εφαρμόσουν τις τεχνικές που γνωρίζουν, οι «θεραπευτές» αυτοί βαφτίζουν τη νόσο υποχονδρίαση (το σύνδρομο του κατά φαντασίαν ασθενούς) και συνεχίζουν το έργο τους χωρίς να παραπέμψουν τον ασθενή σε ιατρικές εξετάσεις, χωρίς να προβούν στη λήψη ιστορικού ή απλά να τον αποδεσμεύσουν.

Με παρόμοιο τρόπο, και μέσα από την ανάγκη τους να διατηρήσουν ανέπαφη τη σφαίρα της επιρροής τους (όπως οι «θεραπευτές» με τους ασθενείς τους), οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο κύριος Μάθιου Νίμιτς και οι ανιστόρητοι νεοφιλελεύθεροι του εσωτερικού, έχουν βαλθεί να πείσουν τους Έλληνες πως τα Σκόπια δικαιούνται να σφετεριστούν την Ελληνική ιστορική ονομασία της Μακεδονίας, που ανέκαθεν αναφερόταν στη Βόρεια Ελλάδα, πως το Κόσσοβο δικαιούται να κηρύξει την ανεξαρτησία του (δίνοντας έναυσμα στις διεκδικήσεις των Τσάμηδων και καθιστώντας την καρδιά των Βαλκανίων βάση της CIA) και φυσικά πως η Κύπρος είναι ουσιαστικά δύο κράτη.

Τα τελευταία χρόνια κάθε μορφή αντίστασης, από τις πιο ριζοσπαστικές (όπως τα MME που υπερασπίζονται τα εθνικά συμφέροντα και την εθνική μας κυριαρχία) μέχρι τις πιο διακριτικές (όπως το να ψελλίσει κάποιος με απορία «μα καλά, η Μακεδονία δεν είναι περιφέρεια της Ελλάδος;») έχουν χαρακτηριστεί από «εθνικιστικές» μέχρι «φασιστικές». Με άλλα λόγια, βρισκόμαστε στο έλεος όλων αυτών των ανιστόρητων και επικίνδυνων «θεραπευτών» σαν να είμαστε ένα κράτος από παράλογους υποχόνδριους. Ευτυχώς, όμως, ο Έλληνας είναι εξίσου ικανός να συσπειρωθεί όταν νοιώσει την ανάσα του εχθρού στο λαιμό του, όσο είναι και να προκαλέσει την καταστροφή του ιδιοχείρως. Ο κύριος Παναγιωτόπουλος της Νέας Δημοκρατίας και ο κύριος Λομβέρδος του ΠΑΣΟΚ προτίμησαν να διασταυρώσουν τα ξίφη του μικροκομματισμού τις προάλλες στην εκπομπή του κυρίου Πρετεντέρη για τα Σκόπια, αντί να διασταυρώσουν το ξίφος της Ελλάδος με τους εχθρούς που μας έζωσαν σε ασφυκτικό κλοιό. Παραμένω ήσυχος, όμως, πως όλοι εμείς οι «υποχόνδριοι» θα αφυπνιστούμε επιτέλους και θα τους αναγκάσουμε όχι μόνο να βρουν αλλά και να ορθώσουν το ανάστημά τους στην απόπειρα της ιστορικής διαγραφής μας ως έθνος. Εάν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος κουβαλάει στους ώμους του τόσες δεκαετίες αγώνων, ο οποίος αποφεύγει την πολιτική και τη δημοσιότητα και ο οποίος υπήρξε ηγετική φιγούρα της αριστεράς, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τότε πιστεύω πως ακόμα και ο πιο δύσπιστος μπορεί να είναι σίγουρος πως οι πληγές μιας επικείμενης εθνικής τραγωδίας θα είναι πραγματικές και μόνιμες, και όχι κατά φαντασίαν.

Βασίλης Αντωνάς

(Εφημερίδα Κηφισιά 2008)