Περί Σεβασμού

Λίγα πράγματα θεωρούνται τόσο αυτονόητα σε ένα υγιές κοινωνικό σύστημα (αποφεύγω τον όρο «δημοκρατικό», ο οποίος έχει ευτελιστεί στη χώρα μας) όσο ο σεβασμός για τους γύρω μας. Δε θέλω όμως σήμερα να γράψω για κοινωνικοπολιτικά θέματα. Θέλω να γράψω για τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ο σεβασμός, είναι μία από αυτές τις έννοιες, τις οποίες δυσκολευόμαστε να ορίσουμε με σαφήνεια, και για τις οποίες η Ελληνική γλώσσα δεν έχει άμεση αντωνυμία (Σεβασμός: έλλειψη σεβασμού). Η πιο συνηθισμένη ερμηνεία, αναφέρεται στην εκτίμηση που δείχνουμε σε κάτι, ή σε κάποιον για τα χαρίσματά του. Θα μπορούσε, λοιπόν, κάποιος να υποθέσει, πως το κοντινότερο συνώνυμο του σεβασμού, είναι η εκτίμηση και ως εκ τούτου το αντίθετο είναι η υποτίμηση (και χάριν απλότητας και ελλείψει προχωρημένων γλωσσολογικών γνώσεων, δεν προχωρώ σε ανάλυση της δραστικής επίδειξης της υποτίμησης (και της έλλειψης σεβασμού), η οποία θα μπορούσε να είναι η περιφρόνηση).
Μέτα, λοιπόν, από αυτή τη μάλλον φιλόδοξη για τις δυνατότητές μου απόπειρα τοποθέτησης του «σεβασμού» εντός γλωσσολογικού και εννοιολογικού πλαισίου, ήρθε η ώρα να αναλογιστούμε κατά πόσο αντιμετωπίζουμε τους γύρω μας με σεβασμό και κατά κύριο λόγο (μια και είπαμε πως δε θέλουμε να ασχοληθούμε εκτενώς με κοινωνικοπολιτικές παραμέτρους) αυτούς με τους οποίους μας δένει μία κοντινή σχέση, ίσως μία σχέση εκτίμησης ή ακόμα και αγάπης.
Το πρώτο πράγμα στο οποίο δια της εις άτοπον απαγωγής μπορώ να καταλήξω, είναι πως εφόσον σεβασμός συνεπάγεται η εκτίμηση για τα χαρίσματα του άλλου, τότε το αντίθετο είναι η έλλειψη εκτίμησης για τα χαρίσματα του άλλου. Με άλλα λόγια, το τρομακτικό για εμένα τουλάχιστον συμπέρασμα, είναι πως το να μη δείχνουμε στους κοντινούς μας ανθρώπους το πόσο όμορφους (καθ΄οποιανδήποτε έννοια) τους θεωρούμε, είναι έλλειψη σεβασμού (Και ακόμα χειρότερα φυσικά, περισσότερο για εμάς παρά για αυτούς, είναι το να είμαστε μαζί τους εάν δεν τους θεωρούμε όμορφους, αυτή όμως η συζήτηση θα απαιτούσε καινούρια επικεφαλίδα).
Είχα σκοπό να γράψω και άλλα• κρίνω όμως, πως μετά από αυτή την αποκάλυψη, η οποία προέκυψε κατά τη διάρκεια της συγγραφής του άρθρου, καλά θα κάνω να περιμένω πριν επανέλθω στο θέμα• διότι το να επεκταθώ, θα ήταν σαν να θέλω να χορέψω, χωρίς καν να γνωρίζω πως ούτε να περπατήσω δεν μπορώ καλά-καλά. Η συνέχεια, λοιπόν, στο εγγύς, ελπίζω, μέλλον. Για εμένα• για εσένα• για εσάς• για όλους μας.

Βασίλης Αντωνάς
(Εφημερίδα Κηφισιά 2010)
Artwork. E. Risk

Περί Ελευθερίας, Δημοκρατίας, Αυθάδειας και Βλακείας

Με απορία παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια την εξέλιξη της Ελληνικής, της νεοελληνικής κοινωνίας. Παρακολουθώ τους διάφορους κουκουλοφόρους να σπάνε και να καταστρέφουν τις περιουσίες μας και τις δυνάμεις καταστολής να το επιτρέπουν αυτό για ώρες ολόκληρες• παρακολουθώ τους δημόσιους καρεκλοκένταυρους ακλόνητους στη θέση τους, να πληρώνονται από εμάς και σε αντάλλαγμα να μας φέρονται σα σκουπίδια σε εφορίες, νοσοκομεία, υπουργεία και άλλους δημόσιους οργανισμούς• παρακολουθώ την αποδυνάμωση της Εθνικής κυριαρχίας στρατιωτικά και διπλωματικά και τους προκλητικούς γείτονές μας από βορρά και ανατολή να μας υπονομεύουν με τις ευλογίες της διεθνούς κοινότητας• παρακολουθώ τα δύο κόμματα εξουσίας να μπαινοβγαίνουν στο Μαξίμου με την ψήφο μας και εμείς να αναρωτιόμαστε πως αυτό είναι μετά από 30 χρόνια ασυδοσίας ακόμα δυνατόν.
Παρακολουθώ Ελληνικές σημαίες να καίγονται, άτυχους μα ασήμαντους νεαρούς να ηρωποιούνται, πανό στην Ακρόπολη να προβάλλονται στα διεθνή ΜΜΕ, ατιμώρητα σκάνδαλα και κλοπές, καταδίκη σε θάνατο με πυρπόληση επειδή κάποιοι διάλεξαν να εργαστούν, την εξιδανίκευση της τεμπελιάς και την αναβάθμιση του συνδικαλισμού και της αποχής από την εργασία σε τρόπο ζωής, χλευασμό ειρωνική διάθεση για τις δυνάμεις που διατηρούν εσωτερικά και εξωτερικά την ασφάλειά μας, όπως ο στρατός και η αστυνομία, υποτίμηση, καταδίωξη, οποιασδήποτε παραδοσιακής αξίας, όπως η οικογένεια και κρυφή ντροπή, φίμωτρο και δημόσιο δικαστήριο για όποιον τολμά να αγαπά και να πονά για την πατρίδα.
Με άλλα λόγια, οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού, οι “in”, οι “cool”, οι “υπεράνω”, είναι πλέον οι νεοφιλελεύθεροι νεοέλληνες, μηδενιστές, άθεοι, αναρχικοί, άνευ ιδεολογίας, χωρίς εθνική συνείδηση, υποκινούμενοι από ατομικισμό, με γνώμονα το βόλεμα, την ανούσια διαμαρτυρία, το τέλος του Ελληνισμού και κρυμμένοι πίσω από ένα σκοτεινό πέπλο που κοροϊδεύοντας ο ένας τον άλλον, βολικά μέχρι τώρα ονομάζαμε δημοκρατία και ελευθερία.
Τώρα βέβαια για πια δημοκρατία μιλάμε όταν πριν μερικές μέρες στελέχη κομμάτων που τόλμησαν να διαφωνήσουν με τη κομματική γραμμή διεγράφησαν, όταν φοβόμαστε πλέον να κυκλοφορήσουμε στο κέντρο της πόλης μας και όταν αναγκαζόμαστε τώρα να αποπληρώσουμε τα χρέη που άλλοι καταχράστηκαν, εν μέσω παγκόσμιας κατακραυγής, όταν ντρεπόμαστε να πούμε πως αγαπάμε τη χώρα μας όχι μόνο εκτός αλλά και εντός των τειχών, αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Δε θα γράψω άλλο…νιώθω πως θα υποτιμήσω τη νοημοσύνη μας με έναν αποφθεγματικό καταληκτικό επίλογο. Ο καθένας ας πράξει κατά πως νομίζει πια και κατά πως προστάζει η συνείδηση του.

Βασίλης Αντωνάς
Εφημερίδα Κηφισιά, 2010

(Πίνακας)
Young Greek Defending his Wounded Father
(1827)
This oil painting by Ary Scheffer presents, upon the stage of history, a Greek youth who acquires a sense of duty and becomes a man in the hour of battle, as his wounded father dies. In this composition, the artist alludes to Greece’s ancient past, which the fighting Greeks are defending.